Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

homo insipiens

  • 1 Homo insipiens didacticus

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Homo insipiens didacticus

  • 2 Homo sapiens

    Человек разумный.
    Название человека как зоологического вида.
    □ В парафразе см. Homo insipiens didacticus
    У меня сжимается сердце при виде того, что происходит вокруг изо дня в день. Это даже не борьба: представь себе растрепанную, пьяную, полуголую женщину всю в синяках от жестоких побоев своего грубияна-мужа, представь себе, что она даже не протестует, что она терпит это унижение, а тот не унимается, - вот такой лаокооновой группой выглядит столица вселенной. И при каждом новом ударе безмозглые друзья подстрекают: "Прекрасно, теперь эта женщина будет знать, как себя вести!" O stultitia! [ глупость - авт. ] Homo sapiens - лишь озорная выдумка Линнея! (А. И. Герцен - Георгу Гервегу, 18.II 1850.)
    Несколько лет, проведенных им [ А. Н. Островским ], по выходе из московского университета, на службе в московском коммерческом суде, - ставили его лицом к лицу с - купеческим миром, ознакомив его, вдобавок, с другою разновидностью hominis sapientis - с московским приказчиком. (А. И. Урусов, Театр. Заметки и впечатления.)
    "Замечательно также, - говорит Мечников, - что - так называемые "неестественные" действия составляют одну из самых характерных особенностей человека. Не указывает ли это на то, что эти действия сами входят в состав нашей природы и потому заслуживают очень серьезного внимания? Можно утверждать, что вид homo sapiens принадлежит к числу видов еще не вполне установившихся и неполно приспособленных к условиям существования". (В. В. Вересаев, Записки врача.)
    Современная наука исходит из того, что с возникновением homo sapiens закончилась эволюция человека как биологического вида и началось историческое развитие человека и человечества, то есть биологические закономерности развития человека уступили место социальным. Еще К. А. Тимирязев говорил, что биологические закономерности развития человека, биологическая эволюция остались за порогом человеческой истории. (Книги по философским вопросам медицины.)
    И в конце концов, почему он должен быть таким Дон-Кихотом, чтобы жениться на бедной и даже не хорошенькой девушке только потому, что она влюбилась в него, тогда как кругом были десятки очаровательных созданий с деньгами, которые будут в восхищении заполучить такой прекрасный экземпляр homo sapiens. (Ричард Олдингтон, Дочь полковника.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Homo sapiens

  • 3 Человек неразумный поучающий

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Человек неразумный поучающий

  • 4 Narr

    Narr, I) spaßiger Ratgeber: coprĕa. – jmd. zum N. haben, alqm ludibrio habere; alqm pro deridiculo ac delectamento putare: sich zum N. gebrauchen lassen, ludibrio se haberi ab aliis pati. – II) einfältiger Mensch: homo stultus (Dummer). – homo fatuus (Alberner). – homo insipiens (Unkluger). – homo demens (Tor). Vgl. »Erznarr«. – o du gutmütiger N.! o tuam mansuetudinem! – III) wahnsinniger Mensch: mente captus (wahnsinnig). – delīrus (wahnwitzig).

    deutsch-lateinisches > Narr

  • 5 sanus

    sānus, a, um (sanun', for sanusne, Plaut. Bacch. 3, 6, 37; id. Men. 5, 2, 66; id. Mere. 2, 2, 21; 2, 4, 21; id. Rud. 3, 2, 19; id. Truc. 2, 4, 13; cf.

    sanan',

    id. Am. 3, 2, 48; id. Cure. 5, 2, 54; id. Cist. 4, 1, 14; id. Ep. 5, 1, 42; id. Men. 2, 3, 43;

    and sanin',

    id. Ps. 4, 7, 83), adj. [kindr. with SA, sôs], sound, whole, healthy, physically or mentally (cf.: integer, incolumis, sospes, salvus).
    I.
    Lit., sound in body, whole, healthy, well:

    pars corporis,

    Cic. Sest. 65, 135:

    sensus si sani sunt et valentes,

    id. Ac. 2, 7, 19:

    sanis modo et integris sensibus,

    id. ib. 2, 25, 90:

    corpora sana,

    Quint. 8, prooem. §

    19: ut alimenta sanis corporibus agri cultura, sic sanitatem aegris medicina promittit, Cels. praef. 1: homo,

    id. ib. 1, 1:

    sanum recteque valentem,

    Hor. Ep. 1, 16, 21:

    domi meae eccam salvam et sanam,

    Plaut. Ep. 4, 1, 36:

    sana et salva amica,

    id. Merc. 5, 2, 48 (cf. infra, B. and II. A.):

    sanus ac robustus,

    Quint. 2, 10, 6:

    si noles sanus, curres hydropicus,

    Hor. Ep. 1, 2, 34:

    sanus utrisque Auribus atque oculis,

    id. S. 2, 3, 284:

    ulcera sana facere,

    Cato, R. R. 157, 3; cf.:

    aliquem sanum facere... sanus fieri,

    id. ib. 157, 8:

    si eo medicamento sanus factus sit,

    Cic. Off. 3, 24, 92.— Poet.:

    volnera ad sanum nunc coiere mea (for ad sanitatem),

    are healed, Prop. 3 (4), 24, 18.— Comp.:

    aegrotare malim quam esse tuā salute sanior,

    Plaut. Truc. 2, 2, 5.— Sup.:

    interim licet negotia agere, ambulare, etc.... perinde atque sanissimo,

    Cels. 7, 4, 4.—
    B.
    Transf., sound, safe, whole, etc. (very rare): Ac. Salvast, navis, ne time. Ch. Quid alia armamenta? Ac. Salva et sana sunt, Plaut. Merc. 1, 2, 62:

    sana et salva res publica,

    Cic. Fam. 12, 23, 3:

    civitas,

    Liv. 3, 17:

    nare sagaci Aëra non sanum sentire,

    i. e. tainted, Luc. 7, 830.—
    II.
    Trop.
    A.
    Sound in mind, in one's right mind, rational, sane, sober, discreet, etc.:

    eos sanos intellegi necesse est, quorum mens motu quasi morbi perturbata nullo sit: qui contra affecti sunt, hos insanos appellari necesse est,

    Cic. Tusc. 3,5,11: Am. Delirat uxor. Al. Equidem ecastor sana et salva sum, Plaut. Am. 2, 2, 98: Am. Haec sola sanam mentem gestat meorum familiarium. Br. Immo omnes sani sunt profecto. Am. At me uxor insanum facit Suis foedis factis, id. ib. 5, 1, 31 sqq.; cf. Cic. Off. 3, 25, 95:

    quam ego postquam inspexi non ita amo, ut sani solent Homines, sed eodem pacto ut insani solent,

    Plaut. Merc. 2, 1, 38:

    sanus non est ex amore illius (shortly after: insanior ex amore),

    id. ib. 2, 3, 106:

    si sis sanus aut sapias satis... nisi sis stultior stultissimo,

    id. Am. 3, 2, 23; cf.

    (opp. insipiens),

    id. Bacch. 4, 3, 14:

    hic homo sanus non est,

    is out of his senses, is insane, id. Am. 1, 1, 246; id. Merc. 5, 2, 110; id. Men. 1, 3, 15; 2, 2, 39 et saep.; cf.: En. Sanun' es? Ch. Pol sanus si sim, non te medicum mihi expetam, id. Merc. 2, 4, 21; so, sanun' es? sanan' es? sanin' estis? v. the passages cited init.:

    satin' sanus es?

    are you in your senses? Ter. Heaut. 4, 3, 29 (opp. sobrius); 5, 2, 33; id. And. 4, 4, 10; id. Ad. 5, 8, 14; id. Phorm. 5, 3, 19.—With gen.: satin' tu sanus mentis aut animi tui, Qui conditionem hanc repudies? Plaut. Trin. 2, 4, 53:

    vix sanae mentis estis,

    Liv. 32, 21:

    mentis bene sanae,

    Hor. S. 1, 9, 44:

    mentis sanae vix compos,

    Ov. M. 8, 35; so, sanae mentis, Tib. ap. Suet. Tib. 67:

    ego illum male sanum semper putavi,

    a man of not very sound mind, Cic. Att. 9, 15, 5:

    male sana (Dido),

    i. e. raving, Verg. A. 4, 8:

    male sani poëtae,

    i. e. inspired, Hor. Ep. 1, 19, 4; cf. Ov. M. 3, 474:

    excludit sanos Helicone poëtas,

    calculating, sober, Hor. A. P. 296:

    bene sanus Ac non incautus,

    very prudent, discreet, id. S. 1, 3, 61:

    praecipue sanus,

    id. Ep. 1, 1, 108:

    rem publicam capessere hominem bene sanum non oportere,

    Cic. Sest. 10, 23:

    sani ut cretā an carbone notati?

    id. ib. 2, 3, 246:

    pro sano loqueris, cum me appellas nomine,

    like a rational being, rationally, Plaut. Men. 2, 2, 24; so,

    pro sano,

    id. ib. 5, 5, 42; cf.: nihil hunc se absente pro sano facturum arbitratus, qui, etc., * Caes. B. G. 5, 7:

    adeo incredibilis visa res, ut non pro vano modo, sed vix pro sano nuncius audiretur,

    Liv. 39, 49: quem in locum nemo sanus hostis subiturus esset, Auct. B. Alex. 74 fin.:

    solve senescentem sanus equum,

    Hor. Ep. 1, 1, 8 et saep.:

    tumultu etiam sanos consternante animos,

    discreet, well-disposed, Liv. 8, 27:

    sensus,

    Verg. E. 8, 66:

    mores,

    Dig. 27, 10, 1.—With ab: ego sanus ab illis (vitiis), sound as respects them, i. e. free from, unaffected by them, etc., Hor. S. 1, 4, 129.— Comp.:

    qui sanior, ac si, etc.,

    Hor. S. 2, 3, 241; 2, 3, 275.— Sup.:

    quisquam sanissimus tam certa putat, quae videt, quam? etc.,

    Cic. Ac. 2, 28, 89 init.:

    confluentibus ad eum (Sullam) optimo quoque et sanissimo,

    Vell. 2, 25, 2.—
    B.
    Of style, sound, correct, sensible, sober, chaste:

    qui rectum dicendi genus sequi volunt, alii pressa demum et tenuia et quae minimum ab usu cottidiano recedant, sana et vere Attica putant, etc.,

    Quint. 10, 1, 44:

    nihil erat in ejus oratione, nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,

    Cic. Brut. 55, 202; cf.:

    Attici oratores sani et sicci,

    id. Opt. Gen. 3, 8; and:

    Rhodii (oratores) saniores et Atticorum similiores,

    id. Brut. 13, 51:

    orator rectus et sanus,

    Plin. Ep. 9, 26, 1; Vulg. 2 Tim. 4, 3; id. Tit. 2, 8; cf.:

    sana ratio,

    Val. Max. 9, 13, 3; Aug. Civ. Dei, 1, 22, 2.—Hence, advv., in two forms, saniter (ante-class.) and sane (class.).
    * A.
    sānĭter, rationally, Afran. ap. Non. 515, 22.—
    B. * 1.
    (Acc. to I.) Soundly, healthily, well: sane sarteque, Porphyrio ap. Charis. p. 195 fin.; 196 init. P.—
    2.
    (Acc. to II.) Soberly, sensibly, reasonably, discreetly (very rare;

    not in Cic.): bonum est, pauxillum amare sane, insane non bonum est,

    Plaut. Curc. 1, 3, 20:

    sane sapio et sentio,

    I am in full possession of my reason and senses, id. Am. 1, 1, 292:

    non ego sanius Bacchabor Edonis (with furere),

    Hor. C. 2, 7, 26:

    dixit sanius,

    Sen. Contr. 5, 34 fin.
    b.
    In gen., like valde (i. e. valide), an intensive particle, well, indeed, doubtless, by all means, truly, certainly, of course, forsooth, right, very, etc. (freq. and class.):

    sane sapis et consilium placet,

    Plaut. Ps. 2, 2, 67 sq.; so,

    sapis sane,

    id. Cas. 3, 6, 25:

    sapit,

    id. Men. 5, 2, 39:

    sane haud quicquam'st, magis quod cupiam,

    id. Curc. 1, 3, 15; 2, 3, 43:

    sane ego illum metuo,

    id. Men. 5, 2, 108:

    cum illā sane congruost sermo tibi,

    id. Mil. 4, 3, 23:

    sane ego sum amicus nostris aedibus,

    id. As. 2, 3, 7:

    dabant hae feriae tibi opportunam sane facultatem ad explicandas tuas litteras,

    Cic. Rep. 1, 9, 14:

    odiosum sane genus hominum officia exprobrantium,

    id. Lael. 20, 71; id. Quint. 3, 11:

    humilem sane relinquunt ortum amicitiae,

    id. Lael. 9, 29; cf.:

    tenui sane muro dissepiunt,

    id. Rep. 4, 4, 4:

    judicare difficile est sane,

    id. Lael. 17, 62:

    explicat orationem sane longam et verbis valde bonis,

    id. Agr. 2, 5, 13:

    (narratio) res sane difficilis,

    id. de Or. 2, 66, 264:

    sane grandes libros,

    id. Rep. 3, 8, 12:

    cui sane magna est in mento cicatrix,

    Auct. Her. 4, 49, 63:

    Herennium quendam, sane hominem nequam atque egentem, coepisse, etc.,

    Cic. Att. 1, 19, 5:

    Paulus mihi de re publicā alia quaedam sane pessima,

    id. Att. 14, 7, 1:

    sane murteta relinqui,

    Hor. Ep. 1, 15, 5:

    id sane est invisum duobus,

    id. ib. 2, 2, 64:

    bonus sane vicinus,

    id. ib. 2, 2, 132:

    sane populus numerabilis,

    id. A. P. 206.— In replies: Mi. Te moneri numne vis? Ha. Sane volo, by all means, surely, to be sure, certainly, Plaut. Poen. 5, 2, 119; so,

    sane volo,

    id. Cas. 2, 3, 55; id. Rud. 5, 3, 51; Ter. Heaut. 4, 8, 31: Ch. Estne, ut fertur, forma? Pa. Sane, id. Eun. 2, 3, 69; 4, 7, 15:

    sane hoc multo propius ibis,

    id. Ad. 4, 2, 41. Th. Quid taces? Ph. Sane quia vero hae mihi patent semper fores, id. Eun. 1, 2, 9; id. And. 1, 2, 24: C. F. Visne igitur, etc. C. P. Sane placet, Cic. Part. Or. 1, 2:

    sane et libenter quidem,

    id. Rep. 2, 38, 64.—Ironically:

    quam sane magni referat,

    Plaut. Mil. 3, 3, 9; cf.: sane legem Juliam timeo, Ner. ap. Suet. Ner. 33 med.:

    beneficium magnum sane dedit!

    Phaedr. 3, 15, 12.—

    With other adverbs: esse aedificatas has sane bene,

    right well, very well, Plaut. Most. 3, 2, 74:

    res rustica sane bene culta,

    Cic. Quint. 3, 12; Ter. Hec. 1, 2, 103:

    bene sane, as an answer,

    very well, id. And. 5, 2, 7; id. Ad. 4, 2, 47:

    recte sane,

    id. Eun. 5, 5, 11; id. Heaut. 3, 2, 27; 3, 3, 20; id. Ad. 3, 3, 63; id. Phorm. 5, 8, 10:

    sane commode,

    Plaut. Poen. 1, 2, 72:

    sapienter sane,

    id. Pers. 3, 3, 42 et saep.:

    scite hercle sane,

    id. Trin. 3, 3, 53:

    sane hercle,

    Ter. Eun. 3, 5, 59; id. Hec. 3, 5, 9; id. Phorm. 3, 3, 9:

    sane quidem,

    id. And. 1, 2, 24:

    sane quidem hercle,

    Cic. Leg. 2, 4, 8:

    sane pol,

    Ter. And. 1, 4, 2.—Sane quam, how very, i. e. very much indeed, uncommonly, exceedingly (cf.:

    admodum quam and valde quam): conclusa est a te tam magna lex sane quam brevi,

    Cic. Leg. 2, 10, 23:

    quod de Pompeio Caninius agit, sane quam refrixit,

    id. Q. Fr. 2, 4 (6), 5; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 2; 8, 4, 2; Brut. ib. 11, 13, 4 (shortly before: suos valde quam paucos habet); Sulp. ib. 4, 5, 1.—With negatives:

    haud sane diu est,

    not very long since, Plaut. Merc. 3, 1, 44:

    edepol commissatorem haud sane commodum,

    Ter. Ad. 5, 2, 8:

    haud sane intellego, quidnam sit, etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 5; Sall. C. 37, 9; 53, 5; id. Rep. Ord. 2, 11; Cic. Sen. 1, 3; Curt. 3, 1, 14:

    agellus non sane major jugero uno,

    Varr. R. R. 3, 16, 10:

    cum his temporibus non sane in senatum ventitarem,

    Cic. Fam. 13, 77, 1:

    non sane mirabile hoc quidem,

    id. Div. 2, 31, 67:

    non ita sane vetus,

    id. Brut. 10, 41:

    non sane credere,

    Hor. Ep. 1, 7, 61:

    nihil sane esset, quod, etc.,

    absolutely nothing, nothing at all, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7; so,

    nihil sane,

    id. de Or. 2, 1, 5; Sall. C. 16, 5; Hor. S. 2, 3, 138; id. Ep. 2, 1, 206 al.—
    (β).
    In restrictive concessions, to be sure, indeed, certainly, however: sane bonum, ut dixi, rei publicae genus, Cic.Rep. 2, 26, 48; cf.:

    hoc sane frequentissimum est... sed, etc.,

    Quint. 4, 2, 130:

    negant quemquam esse virum bonum nisi sapientem. Sit ita sane, sed, etc.,

    Cic. Lael. 5, 18; cf. id. Rep. 1, 19, 32:

    haec si vobis non probamus, sint falsa sane,

    id. Ac. 2, 32, 105:

    sint sane, quoniam ita mores se habent, liberales,

    Sall. C. 52, 12; id. J. 31, 8:

    sit hoc sane leve,

    Cic. Sest. 54, 115:

    sed fruatur sane hoc solacio,

    id. Prov. Cons. 7, 16; Ov. H. 17, 13; Curt. 5, 1, 6:

    repetita narratio sane res declamatoria magis quam forensis,

    Quint. 4, 2, 128:

    poëtis permittamus sane ejusmodi exempla,

    id. 8, 3, 73:

    non sane recepto in usum nomine,

    not indeed, id. 5, 11, 20; cf. id. 7, 1, 41.—
    (γ).
    With imperatives in colloq. lang. likewise concessive, like the English then, pray then, if you will:

    ubi ego Sosia nolim esse, tu esto sane Sosia,

    Plaut. Am. 1, 1, 283: Al. Num quid vis, quin abeam jam intro? Ju. I sane, id. ib. 3, 3, 16:

    abi tu sane superior,

    id. Stich. 5, 4, 14:

    i sane,

    id. As. 3, 3, 86; id. Aul. 2, 5, 7; id. Ep. 1, 1, 73; id. Pers. 4, 4, 25; 4, 4, 55; id. Rud. 2, 3, 55; Ter. Ad. 4, 2, 48:

    ite sane,

    Plaut. Aul. 3, 3, 3:

    abi sane,

    id. Am. 1, 1, 197; id. Rud. 3, 6, 17; id. Stich. 1, 3, 107; Ter. Heaut. 3, 3, 27:

    sequere sane,

    Plaut. Merc. 3, 1, 2:

    age sane,

    id. Men. 1, 2, 44; id. Ps. 5, 2, 27:

    da sane,

    id. Merc. 4, 1, 11:

    dato sane,

    id. Stich. 4, 1, 47:

    cedo sane,

    id. Pers. 4, 3, 30; 5, 1, 20; Ter. Heaut. 4, 7, 4:

    nosce sane,

    Plaut. As. 2, 4, 58:

    age sane, omnes,

    Liv. 1, 57, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > sanus

  • 6 acutus [1]

    1. acūtus, a, um, PAdj. m. Compar. u. Superl. (acuo), geschärft, gespitzt, dah. scharf und schneidend (Ggstz. hebes, retusus, obtusus u. dgl.), I) eig., culter, Plaut.: sudes, Caes.: cuspis, Verg.: acutior sagitta, Ov.: acutissima falx, Col.: dah. spitz zulaufend, spitz, gezackt, eckig, nasus, oculi, Plaut.: aures, Hor.: cornua lunae, Cic. fr.: folium, Plin.: cacumen (collis), Liv.: elementa (Atome), Lucr.: figura, Plin.: anguli, Plin. – cypressus, pinus, mit spitzen Blättern, Ov. – neutr. subst., hirsuta barba in acutum desinens, Spitzbart, Amm. 25, 4, 22. – II) übtr.: A) scharf auf die äußern Sinne u. den ganzen Körper wirkend, 1) auf die einzelnen Sinne: a) auf den Geruch, odor, unguentum, Plin. – b) auf den Geschmack, sapor, cibus, Plin. – c) auf das Gesicht, hell, blendend, viridi colore est non ita acuto, sed nubilo magis et presso, Solin. 27, 36: acutior claritas, Arnob. 2, 58 extr. – Acc. neutr. adv., cernens acutum, Amm. 21, 16, 19 (vgl. no. 2 aus Hor. sat. 1, 3, 26). – d) auf das Gehör, scharf, durchdringend, hell, dah. (bes. als musik. u. rhet. t.t.) hoch, Diskant- (Ggstz. gravis, tief, Baß-), sonus, vox, Cic.: hinnitus, Verg. – Acc. neutr. adv., resonare triste et acutum, schrill, piepig, Hor. sat. 1, 8, 41. – als gramm. t.t., geschärft, scharfbetont (Ggstz. gravis), syllaba, Quint.: accentus, die scharfe Betonung, der Akut, Gramm. – e) auf das Gefühl, scharf, schneidend, stechend (wie ὀξύς), gelu, sol, Hor. – 2) auf den ganzen Körper wirkend, als mediz. t.t. = akut (Ggstz. longus, vetustus, chronisch), morbus, Cels. u. Hor.: febris, Cels. – poet., acuta belli, die mißlichen Zufälle, Hor. carm. 4, 4, 76. – B) v. geistiger Schärfe, a) von den innern Sinnen, nares, scharfe (feine) Nase = scharfe Beobachtungsgabe, Hor.: aures, scharfes (feines) Gehör, feine Beurteilungskraft, Calp.: sensi populi Romani oculos esse acres atque acutos, Cic. – Acc. neutr. adv., cernis acutum, du siehst scharf (bei den Fehlern anderer), Hor. sat. 1, 3, 26. – b) v. Pers.u. persönl. Zuständen, scharfsinnig, gescheit, einsichtsvoll, geistreich, treffend, tief u. durchdringend, scharf bestimmt (Ggstz. retusus, hebes, insipiens), α) übh.: ingenia, Cic.: homo acutus magis quam eruditus, Cic.: acutus rebus, scharf in Gedanken, ein scharfer Denker, Quint.: acutus ad fraudem, pfiffig, Nep. – animus acutus atque versutus, Scharfblick u. Gewandtheit des Geistes, Cic. – motus animorum ad excogitandum acuti, Cic.: interrogatio, Quint.: studia, Scharfsinn erfordernde, Cic. – m. Genet., sapiendi dicendique acutissimi, Tert. de anim. 20. – β) als rhet. t.t., scharf bestimmt, schlicht und treffend, orator, Cic.: Hyperides, Quint.: sententiae, Cic.

    lateinisch-deutsches > acutus [1]

  • 7 acutus

    1. acūtus, a, um, PAdj. m. Compar. u. Superl. (acuo), geschärft, gespitzt, dah. scharf und schneidend (Ggstz. hebes, retusus, obtusus u. dgl.), I) eig., culter, Plaut.: sudes, Caes.: cuspis, Verg.: acutior sagitta, Ov.: acutissima falx, Col.: dah. spitz zulaufend, spitz, gezackt, eckig, nasus, oculi, Plaut.: aures, Hor.: cornua lunae, Cic. fr.: folium, Plin.: cacumen (collis), Liv.: elementa (Atome), Lucr.: figura, Plin.: anguli, Plin. – cypressus, pinus, mit spitzen Blättern, Ov. – neutr. subst., hirsuta barba in acutum desinens, Spitzbart, Amm. 25, 4, 22. – II) übtr.: A) scharf auf die äußern Sinne u. den ganzen Körper wirkend, 1) auf die einzelnen Sinne: a) auf den Geruch, odor, unguentum, Plin. – b) auf den Geschmack, sapor, cibus, Plin. – c) auf das Gesicht, hell, blendend, viridi colore est non ita acuto, sed nubilo magis et presso, Solin. 27, 36: acutior claritas, Arnob. 2, 58 extr. – Acc. neutr. adv., cernens acutum, Amm. 21, 16, 19 (vgl. no. 2 aus Hor. sat. 1, 3, 26). – d) auf das Gehör, scharf, durchdringend, hell, dah. (bes. als musik. u. rhet. t.t.) hoch, Diskant- (Ggstz. gravis, tief, Baß-), sonus, vox, Cic.: hinnitus, Verg. – Acc. neutr. adv., resonare triste et acutum, schrill, piepig, Hor. sat. 1, 8, 41. – als gramm. t.t., geschärft, scharfbetont (Ggstz. gravis), syllaba, Quint.: accentus, die scharfe Betonung, der Akut, Gramm. – e) auf
    ————
    das Gefühl, scharf, schneidend, stechend (wie ὀξύς), gelu, sol, Hor. – 2) auf den ganzen Körper wirkend, als mediz. t.t. = akut (Ggstz. longus, vetustus, chronisch), morbus, Cels. u. Hor.: febris, Cels. – poet., acuta belli, die mißlichen Zufälle, Hor. carm. 4, 4, 76. – B) v. geistiger Schärfe, a) von den innern Sinnen, nares, scharfe (feine) Nase = scharfe Beobachtungsgabe, Hor.: aures, scharfes (feines) Gehör, feine Beurteilungskraft, Calp.: sensi populi Romani oculos esse acres atque acutos, Cic. – Acc. neutr. adv., cernis acutum, du siehst scharf (bei den Fehlern anderer), Hor. sat. 1, 3, 26. – b) v. Pers.u. persönl. Zuständen, scharfsinnig, gescheit, einsichtsvoll, geistreich, treffend, tief u. durchdringend, scharf bestimmt (Ggstz. retusus, hebes, insipiens), α) übh.: ingenia, Cic.: homo acutus magis quam eruditus, Cic.: acutus rebus, scharf in Gedanken, ein scharfer Denker, Quint.: acutus ad fraudem, pfiffig, Nep. – animus acutus atque versutus, Scharfblick u. Gewandtheit des Geistes, Cic. – motus animorum ad excogitandum acuti, Cic.: interrogatio, Quint.: studia, Scharfsinn erfordernde, Cic. – m. Genet., sapiendi dicendique acutissimi, Tert. de anim. 20. – β) als rhet. t.t., scharf bestimmt, schlicht und treffend, orator, Cic.: Hyperides, Quint.: sententiae, Cic.
    ————————
    2. acūtus, Abl. ū, m. (acuo), das Schärfen, acus ab acutu, Prisc. 6, 78.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > acutus

  • 8 Fatua

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatua

  • 9 Fatuella

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatuella

  • 10 Fatuus

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatuus

  • 11 fatuus

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > fatuus

  • 12 infacetus

    in-făcētus ( infĭc-), a, um, adj., coarse, blunt, rude, unmannerly, not witty, stupid (class.).
    I.
    Of persons:

    inficetus (homo),

    Plaut. Truc. 2, 4, 4:

    Canius nec infacetus, et satis litteratus,

    Cic. Off. 3, 14, 58:

    saeclum (with insipiens),

    Cat. 43, 8.—
    II.
    Of things:

    non inficetum mendacium,

    Cic. Cael. 29, 69:

    dictum,

    Suet. Gramm. 23; Mart. 5, 78, 30.— Adv.: infăcētē ( infĭc-), coarsely, rudely, unwittily, stupidly (not in Cic. or Cæs.):

    quem haud infacete Pompeius Xerxem togatum vocare assueverat,

    Vell. 2, 33 fin.; Suet. Vesp. 20.— Sup.:

    pictus inficetissime Gallus,

    Plin. 35, 4, 8, § 25.

    Lewis & Short latin dictionary > infacetus

  • 13 inficetus

    in-făcētus ( infĭc-), a, um, adj., coarse, blunt, rude, unmannerly, not witty, stupid (class.).
    I.
    Of persons:

    inficetus (homo),

    Plaut. Truc. 2, 4, 4:

    Canius nec infacetus, et satis litteratus,

    Cic. Off. 3, 14, 58:

    saeclum (with insipiens),

    Cat. 43, 8.—
    II.
    Of things:

    non inficetum mendacium,

    Cic. Cael. 29, 69:

    dictum,

    Suet. Gramm. 23; Mart. 5, 78, 30.— Adv.: infăcētē ( infĭc-), coarsely, rudely, unwittily, stupidly (not in Cic. or Cæs.):

    quem haud infacete Pompeius Xerxem togatum vocare assueverat,

    Vell. 2, 33 fin.; Suet. Vesp. 20.— Sup.:

    pictus inficetissime Gallus,

    Plin. 35, 4, 8, § 25.

    Lewis & Short latin dictionary > inficetus

См. также в других словарях:

  • Homo insipiens — Als Homo insipiens (von lat. insipiens einsichtslos , unverständig , töricht , lernunfähig , unverbesserlich ) wird der ungebildete, dumme Mensch bezeichnet, der erst durch Bildung und Erziehung zu einem wirklichen Homo sapiens „dem weisen,… …   Deutsch Wikipedia

  • Homo sapiens sapiens — Mensch Darstellung des Menschen von Leonardo da Vinci Systematik Teilordnung …   Deutsch Wikipedia

  • Homo economicus — This article is about an economic concept. For a journal, see Homo Oeconomicus. Homo economicus, or Economic human, is the concept in some economic theories of humans as rational and narrowly self interested actors who have the ability to make… …   Wikipedia

  • Liste der Homo-Epitheta — Die Liste der Homo Epitheta (der Beiwörter zu dem lateinischen Wort homo „Mensch“) erfasst alle Ausdrücke, die aus dem lateinischen Substantiv homo („Mensch“) und einem spezifizierenden Adjektiv oder auch Substantiv zusammengesetzt sind. Dazu… …   Deutsch Wikipedia

  • Jetztmensch — Mensch Darstellung des Menschen von Leonardo da Vinci Systematik Teilordnung …   Deutsch Wikipedia

  • Menschen — Mensch Darstellung des Menschen von Leonardo da Vinci Systematik Teilordnung …   Deutsch Wikipedia

  • Moderner Mensch — Mensch Darstellung des Menschen von Leonardo da Vinci Systematik Teilordnung …   Deutsch Wikipedia

  • Terraner — Mensch Darstellung des Menschen von Leonardo da Vinci Systematik Teilordnung …   Deutsch Wikipedia

  • Adam (Bibel) — Adam und Eva (span. Buchmalerei, ca. 950) Erschaffung Adams und Evas, Sündenfall und Vertreibung aus dem Paradies, 1424 52, Baptisterium San Giovanni …   Deutsch Wikipedia

  • Bei Adam und Eva anfangen — Adam und Eva (span. Buchmalerei, ca. 950) Erschaffung Adams und Evas, Sündenfall und Vertreibung aus dem Paradies, 1424 52, Baptisterium San Giovanni …   Deutsch Wikipedia

  • Eva (Bibel) — Adam und Eva (span. Buchmalerei, ca. 950) Erschaffung Adams und Evas, Sündenfall und Vertreibung aus dem Paradies, 1424 52, Baptisterium San Giovanni …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»